Cuối tháng 03-2023 mình có buổi chia sẻ với khoảng 300 doanh chủ và quản lý về chủ đề này, hành trình chuyển hóa bản thân, dành cho các nhà lãnh đạo và quản lý tại các doanh nghiệp. Đây thực sự là một chuyên đề thách thức, vì có rất nhiều người nói về chuyển hóa, nhưng hiếm có ai lại đưa ra một lộ trình thực sự cho sự chuyển hóa này một cách bài bản và đầy đủ.
Mình đã chọn cách kể câu chuyện của bản thân mình và qua đó chia sẻ cho mọi người thêm một góc nhìn về một bản đồ mà bản thân mình đã đi qua. Trong bài viết này, mình muốn nhắc lại lại tấm bản đồ mà hôm đó mình đã chia sẻ với cả hội trường. Một tấm bản đồ mà mình và rất nhiều chủ doanh nghiệp, các nhà lãnh đạo đã thực hành trong suốt nhiều năm qua.
Hành trình chuyển hóa bắt đầu từ đâu?
Khi nhìn lại hành trình đã qua của bản thân, mình cảm thấy đặc biệt may mắn khi mà những lúc khó khăn nhất và thất vọng nhất về bản thân, mình lại gặp được một ai đó để hỗ trợ. Nó giống như kiểu rớt xuống vực và gặp bí kíp võ công trong các bộ phim chưởng vậy.
Khoảng thời gian 2015 và 2016 thực sự là một khoảng thời gian khó khăn với bản thân mình. Mọi thứ dường như sụp đổ và không chỉ mọi thứ trở về “không” mà con âm nữa. Sau một khoảng thời gian dằn vặt, đổi lỗi, bao biện, “bí kíp” đầu tiên mà mình nhận được đó là phải chịu trách nhiệm hoàn toàn với mọi thứ xảy ra với mình. Mình bắt đầu có sự chuyển hóa khi chấp nhận rằng mình không phải là một nạn nhân, mình là người chịu nhiệm cho mọi thứ đến với mình và phải là người xử lý nó.
Nhìn lại thì có vẻ như là đơn giản, nhưng ở vào thời điểm mà mọi thứ dường như đều chống lại mình thì đó thực sự là một bước ngoặt. Chỉ khi chúng ta thừa nhận mình đã sai lầm và dám nhìn vào sai lầm thì chúng ta mới có thể đối mặt một cách tỉnh thức với nó để nhổ tận gốc những “nhân” đã tạo ra quả không tốt mà mình đang gặp phải.
Nấc thang kế tiếp – Chuyển hóa bản thân bằng sự thấu hiểu
Bước này quả thực không dễ dàng gì, vì chúng ta sẽ phải đối mặt với chính bản thân mình để thẳng thắn nhìn nhận đâu thực sự là con người mình? Nguyên nhân gì (từ bên trong bản thân mình) đã khiến mình gặp thất bại trong quá khứ? Mình đã có những điểm mạnh nào, điểm yếu nào?… và hàng loạt những câu hỏi khác.
Giống như bóc vỏ hành vậy, có những lúc chúng ta sẽ phải bật khóc vì nhận ra chính con người của mình. Nó hoàn toàn không giống lớp vỏ bọc mà mình cố gắng tạo nên trước mắt mọi người.
Mình nhận ra một điều quan trọng, chính nhu cầu được thừa nhận, nhu cầu muốn chứng tỏ bản thân mình đủ giỏi, nhu cầu muốn để lại một điều gì đó có giá trị đã giết chết mình.
Sau này mình gọi ra được, chúng vừa là động lực (cả bên trong lẫn bên ngoài), vừa là các giá trị (những điều xem trọng) của bản thân mình. Ai cũng có một vài điều xem trọng, nên mới sinh ra chuyện mỗi người có một góc nhìn khác nhau về một vấn đề. Chuyện chúng ta khác nhau về góc nhìn, khác nhau về điều mà mỗi người xem trọng là chuyện bình thường. Khó nhất là đủ sự thấu hiểu bản thân để biết mình đang bị điều khiển bởi chính những điều này trong vô thức.
Vì mình xem trọng danh tiếng, xem trọng việc được ghi nhận, xem trọng việc đã làm là phải để lại một di sản gì đó nên một cách vô thức, các quyết định của mình đều đi theo hướng làm sao để thỏa mãn những điều trên. Và đương nhiên, khi không đủ nguồn lực, mình sẽ thất bại.
Trong chương 33 của Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã từng luận rằng:
Tri nhân giả trí, tự tri giả minh.
Thắng nhân giả hữu lực, tự thắng giả cường.
Dịch nghĩa:
Biết người là thông minh, biết mình là sáng suốt.
Thắng người là có sức mạnh, tự thắng mình còn mạnh mẽ gấp bội.
Thế mới thấy, từ xa xưa ông cha ta đã coi trọng sự thấu hiểu bản thân tới mức nào. Có vẻ như càng ngày chúng ta càng đi ngược lại, chúng ta biết cả thế giới, chỉ không biết mình thôi.
Điều thú vị là nếu chúng ta nhận thức bản thân đủ rõ, chúng ta còn nhìn thấy một cách rõ ràng con đường của mình trong tương lai. Đâu là cái tiềm năng lớn nhất mà mình có thể đạt được và đâu là con đường đi đến đó.
Đây là một ví dụ của một bạn trong team mình khi bạn ấy vẽ ra một cách rõ ràng và truyền cảm hứng về đích đến trong sự nghiệp của bạn (một trong các khía cạnh trong bánh xe cuộc đời) và con đường để đi đến đích.
Đây chính là cái tiềm năng lớn nhất mà bạn có thể đạt được (trong hình dung của bạn lúc này).
Kiểm soát bản thân
Bước kế tiếp là kiểm soát chính bản thân mình.
Nghe có vẻ như là dễ, nhưng thực ra nó còn khó hơn bước 1 gấp cả trăm lần. Chúng ta kiểm soát từ cảm xúc, hành vi, lời nói, các quyết định, các hành động, động lực của bản thân…
Bước này đòi hỏi chúng ta phải thấu hiểu nguyên nhân gốc rễ của các cảm xúc của chúng ta là gì?
Chúng ta phải rèn luyện để mình có đủ sự chậm rãi và dừng lại mở rộng góc nhìn trước khi ra quyết định hay trước khi phản ứng với bất kỳ điều gì.
Chúng ta cũng phải rèn luyện để luôn giữ cho mình động lực trước những thất bại tạm thời và những thử thách của cuộc sống.
Rất nhiều người đã không vượt qua được giai đoạn này và luôn rơi vào tình trạng mất kiểm soát cả cảm xúc lẫn hành vi.
Rất nhiều người khác cứ nghĩ rằng mình đã kiểm soát cảm xúc tốt, nhưng các quyết định của họ cũng đầy cảm tính và bị chi phối bởi các nỗi sợ, các động lực mà họ không biết.
Mình may mắn là có được các bài luyện tập để mỗi ngày một tinh tấn hơn và hiệu quả hơn trong việc kiểm soát các hành vi, các quyết định của bản thân.
Bạn còn nhớ cái tiềm năng lớn nhất ở phần trước không, điều quan trọng nhất của việc kiểm soát bản thân là để giúp chúng ta đi đúng trên con đường mình đã vẽ hoặc cải tiến, cập nhật nó để nó trở thành la bàn thực sự cho bản thân mình.
Thấu cảm và nhận thức xã hội
Sự thấu cảm và nhận thức xã hội bao gồm:
- Thấu hiểu cảm xúc của người khác
- Thấu hiểu được khó khăn của người khác
- Thể hiện được sự thấu cảm
- Thấu hiểu, coi trọng, chấp nhận góc nhìn khác
- Lắng nghe và biết ơn
- Nhận thức được văn hóa và giá trị của các tổ chức mà mình làm việc
Thực ra đây chỉ là hệ quả tất yếu của hai bước đầu tiên mà thôi. Một khi bạn làm tốt việc nhận thức bản thân, chấp nhận bản thân thì bạn sẽ dễ dàng nhận thức về người khác, về xung quanh và chấp nhận họ, thấu cảm với họ.
Trong một bài viết, tiến sĩ tâm lý học Alison Jane Martingano cho rằng thấu cảm không dễ như người ta tưởng.
Thấu cảm thực sự là khi:
- Bạn đặt mình vào hoàn cảnh của người khác
- Bạn bắt đầu với những gì họ nói
- Bạn nhận biết ngôn ngữ, biểu hiện khuôn mặt hoặc tư thế
- Bạn thể hiện với mọi người rằng bạn hiểu cảm xúc, nhu cầu của họ
- Bạn biết đặt những câu hỏi để họ kết nối họ với cảm xúc và nhu cầu của chính mình.
Có một điều rất thú vị là nếu bạn thể hiện sự thấu cảm đúng cách, gần như ngay lập tức bạn sẽ giúp được cho những người đang đau khổ dịu xuống liền.
Sự thấu hiểu và nhận thức văn hóa – giá trị của các tổ chức mình làm việc cũng là một kỹ năng mà bạn phải rèn luyện để hòa nhập nhanh chóng với đội nhóm của mình.
|Xem thêm: Làm thế nào để gây ấn tượng tốt hay tạo thiện cảm khi đi làm?
Xây dựng các mối quan hệ và sự ảnh hưởng
Có rất nhiều cách khác nhau để tạo ảnh hưởng lên đội nhóm, lên những người xung quanh bạn và xây dựng mối quan hệ bền vững với họ. Nhưng cách quan trọng nhất là bạn cần phải trở nên đáng tin.
Sự đáng tin đến từ sự nhất quán, sự thấu hiểu.
Sự nhất quán và thấu hiểu lại đến từ việc thấu hiểu bản thân và kiểm soát bản thân.
Điều thứ hai là chính bạn phải trở thành người giúp đỡ đội ngũ và những người xung quanh mình chuyển hóa để thay đổi cuộc đời của chính họ, như cách mà bạn đã làm với chính mình.
Đây là một số thói quen bạn có thể làm để giúp cho mình có thể xây dựng mối quan hệ bền vững và ảnh hưởng tích cực đến những người xung quanh nhé.
- Giao tiếp chân thành và cởi mở
- Luôn ở phía sau mỗi đồng đội
- Huấn luyện – đào tạo đội ngũ
- Phát triển đội ngũ
- Xử lý xung đột
- Ghi nhận và khen ngợi
- Cân bằng cuộc sống
- Biến gia đình thành nền tảng cho bản thân
- Phát triển những mối quan hệ chất lượng
- Xây dựng những MQH với cộng đồng xung quanh
Kết luận
Hành trình chuyển hóa bản thân chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng nếu có công thức, có lộ trình, mình tin là ai cũng sẽ làm được, như cách mà chính mình và rất nhiều khách hàng của mình đã làm trong nhiều năm vừa qua.
Mình muốn mời bạn tham gia vào một thử thách, trong 30 ngày sắp tới rèn luyện cả 4 yếu tố này. Tất nhiên, ngay lập tức bạn sẽ chưa thể giỏi ngay được cả 4 loại kỹ năng cũng như 4 giai đoạn này đâu, nhưng bạn sẽ biết cách để rèn luyện tiếp sau này.
Đây là một chương trình online, mỗi ngày bạn sẽ mở một video ra và xem rồi làm theo. Mình cũng sẽ theo từng ngày để biết bạn và mọi người có đang thực sự rèn luyện hay không và kết quả thế nào.
Chương trình chia làm 4 chặng:
- Rèn luyện sự thấu hiểu bản thân
- Rèn luyện khả năng kiểm soát cảm xúc và thấu hiểu nguồn gốc của cảm xúc
- Rèn luyện sự thấu cảm và kết nối đúng cách
- Rèn luyện sự ảnh hưởng và truyền cảm hứng.
Nếu bạn chấp nhận thử thách cùng với mình, hãy vào nhóm zalo cho hành trình tiếp theo vào tháng 05 này nhé. Nhóm zalo ở đây: https://zalo.me/g/wavndh936
Chào mừng bạn đến với thế giới của những người đang trên hành trình chuyển hóa bản thân một cách sâu sắc.
